Owoce pod owsianką kruszonką

Owoce zapiekane pod kruszonką to jeden z tych deserów, których przygotowanie nie wymaga ani wielkich umiejętności, ani specjalnych sprzętów. To deser dla wszystkich kuchennych leni i niecierpliwców; a także dla tych, którzy mają dwie lewe ręce i tych, którzy wciąż się spieszą. Co tu dużo mówić, to po prostu genialny deser dla wszystkich i pisałam o tym już tutaj. Dlatego tym razem chciałabym przejechać palcem po mapie żeby przyjrzeć się różnym rodzajom tej genialnie prostej słodkości.

Zacznijmy od wersji brytyjskiej, która jako najstarsza często uchodzi za pierwowzór wszystkich kolejnych przepisów. W Wielkiej Brytanii crumble, bo tak mówi się tam o gorących owocach pod kruszonką, zyskało popularność podczas II wojny światowej, ze względu na małą ilość składników potrzebnych do jego przygotowania. Tradycyjnie składało się z dowolnych sezonowych owoców, zapieczonych pod ciastem z masła, mąki i cukru. Czasem kiedy brakowało mąki, oszczędne gospodynie do ciasta dosypywały bułkę tartą, śniadaniowe płatki lub pokruszone sucharki, ale nie było to zgodne ze zwyczajowym przepisem. Niemal identycznie ten deser wygląda w Stanach Zjednoczonych, jednak tam często nosi nazwę crisp. W zależności od użytych owoców mamy do czynienia z apple crisp, berry crisp lub rhubarb crisp. W crisp nieco bardziej liberalnie podchodzi się do zawartości kruszonki i zdecydowanie częściej niż w Anglii dosypuje się do niej płatki owsiane, migdały, orzechy lub płatki kukurydziane. Kuzynką crisp jest też inny amerykański deser o trącącej myszką nazwie Brown Betty. Składa się on z warstwy kruszonki, warstwy pieczonych owoców, kolejnej warstwy kruszonki i wierzchniej warstwy owoców przykrytej często bitą śmietaną. Na koniec przeglądu anglosaskich zapiekanych owoców można byłoby wspomnieć jeszcze o pie, które od crisp różni się tym, że wierzch raczej zrobiony jest z ciasta kruchego, a nie kruszonki; oraz cobblerze, w którym owoce przykryte są rzadszym ciastem, typu batter, a nie dough. Ale wracając do crumble, jego migracja nie skończyła się na Stanach. Z Anglii i Irlandii pomysł na ten deser przywędrował do Skandynawii. W Szwecji zyskał nazwę smulpaj i kruszonkę nie z samej mąki, a z dodatkiem płatków owsianych. W sąsiednich krajach funkcjonuje pod oryginalną nazwą ale również ze skandynawskim twistem – pod chrupiącą skorupką najcześciej lądują owoce leśne, rabarbar i borówki; ciasto często doprawia się kardamonem; a całość podaje z jogurtem. Mojej ulubionej wersji owoców pod kruszonką chyba najbliżej właśnie do tej z północy – bo intensywnie przyprawiam ją kardamonem i zawsze przygotowuję właśnie z kruchych płatków owsianych szybko zmieszanych z olejem kokosowym oraz trzcinowym cukrem.